هفته نامه صبح اندیشه شماره 418/ فروردین 1402/ تاریخ شدن/ امیر حسین خان امینی

امیر حسین خان امینی؛

یک قرن زندگی یک قرن خدمت

اصغر عرب ورنوسفادرانی

دانشجوی دکترای شهرسازی

تاریخ یک قرن اخیر سده را می¬توان به شخصیت¬های تاریخ¬ساز آن شناخت کسانی که با افکار نوگرای خود به پیشرفت و رشد و توسعه شهر کمک کردند، بی شک امیرحسین¬خان امینی یکی از رجال تأثیر گذار بر توسعه و پیشرفت شهر است که در دهه سی توانست نقش بسیار ارزنده ای در فرهنگ و آبادانی شهر داشته باشد.

سال ۱۳۳۷ را می¬توان رنسانس سده نامید، چون در آن سال چند اتفاق مهم برای پیشرفت سده افتاد.

انتخاب امیرحسین¬خان امینی به عنوان شهردار

سفر نخست وزیر و هیئت دولت به سده

تاسیس ساختمان جدید شهرداری در فروشان

اتلاق نام شهر به سده برای اولین بار

چاپ اولین نشريه شهر با عنوان فرهنگ همایونشهر

موارد متعددی از درخواست‏ها که امیرحسین خان امینی از نخست¬وزیر و هئیت دولت وقت درخواست نمود

اول - آنکه سده نمایندگی و نماینده مستقل در مجلس شورای ملی نداشت، این درحالیست که یکی از سه نماینده اصفهان طی سه دوره سدهی بود و هر بار به هنگام انتخابات آرای زیادی از سده به صندوق ریخته می¬شد.

دوم - آنکه سده جاده به اصفهان نداشت و از جاده نجف¬آباد به اصفهان استفاده می¬نمود.

سومین درخواست نام شهر است و...

اینکه هیئت دولت به چه واسطه و چگونه به سده آمد جای تامل و بحث دارد، ولی اینکه تمامی قول و وعده¬های هیئت دولت عملی گردید و سده متحول شد مهم¬تر از سفر هیئت دولت به سده است.

در آن زمان حسام¬الدین دولت¬آبادی نماینده مجلس بود، دولت¬آبادی دوبار نماینده مجلس شد و هر دو بار مقامات

دولت به سده آمدند. نخست در سال ۱۳۲۴ مظفر پیروز از طرف دولت قوام¬السلطنه به سده آمد و یک سال بعد خیابان ورنوسفادران توسط حاج علی ایران-نژاد به پایان رسید. مظفر پیروز و ایران نژاد هر دو طرفدار حزب دموکرات بودند.

سال ۱۳۳۷ سالی بود که مهندسین مشاور ستیران، یکی از بزرگ‌ترین مهندسین مشاور کشور کار مطالعه روی خیابان کهندژ را آغاز کردند که در زمان اجرا این خیابان تا پیچ بلوار توحید ادامه پیدا کرد و موجب ادامه خیابان¬های شریعتی و منتظری و مرکزی نیز شد.

در اصل بنیاد خیابان¬های شهر که در سال ۱۳۵۵ به بهره¬برداری رسيد، در سال ۳۷ کلید خورده بود.

امیرحسین خان امینی برخاسته از جنبش سازندگی شهر بود و از شهرداران بومی شهر به شمار می¬رفت که پای آبادانی شهر ایستاده بودند.

این جنبش با تفکر نوین ابوالحسن عماد سیادت در دهه ۱۰ و با تأسیس و ساخت بلدیه سده در سال ۱۳۱۱ شروع به کار کرده بود. سیادت با افکار نوینی که داشت تلاش های بسیاری برای آموزش و بهداشت شهر انجام داد